Introductie tot GIPOD voor nutsbedrijven

GIPOD is hét platform waar nutsbedrijven, aangeduid als initiatiefnemers, hun activiteiten op het openbaar domein registreren en afstemmen met andere partijen. Voor nutsbedrijven draait het vooral om grondwerken en werken.

Grondwerken: dit zijn activiteiten waarbij de grond opengebroken moet worden, zoals het leggen of repareren van kabels en leidingen. Deze grondwerken worden in GIPOD onderverdeeld in drie categorieën, afhankelijk van de omvang en impact van de werkzaamheden. Meer informatie hierover in onze documentatie.
Werken: Dit omvat andere werkzaamheden, zoals het plaatsen van straatkasten of tijdelijke verkeersborden, die geen graafwerkzaamheden vereisen, maar wel impact hebben op het openbaar domein.

Door grondwerken en werken correct in GIPOD te registreren, kunnen initiatiefnemers conflicten en overlap met andere projecten vermijden, samenwerken waar mogelijk, en hinder voor de omgeving beperken. Het platform biedt bovendien ondersteuning bij de aanvraag van vergunningen en zorgt ervoor dat alle betrokken partijen op de hoogte blijven van de planning en status van de werkzaamheden.

Stappenplan voor grondwerken

Het volgende stappenplan helpt nutsbedrijven bij het uitvoeren van grondwerken op een gestandaardiseerde en efficiënte manier:

We lichten alle stappen verder toe:

Voorbereiding	Registratie door initiatiefnemer	Basisregistratie in GIPOD: voordat de werkzaamheden kunnen beginnen, moet elk grondwerk worden geregistreerd in GIPOD. De eerste stap omvat het invoeren van de locatie, de aard van de werkzaamheden, en de verwachte duur. Het is cruciaal dat deze informatie correct is, omdat het de basis vormt voor verdere vergunningen en samenwerking. Meer info: Grondwerken Statussen Voorontwerp en Niet-concreet gepland: Grondwerken beginnen in de status 'Voorontwerp' of 'Niet-concreet gepland'. In deze fase is de planning nog vaag of deels bekend. Het is belangrijk om synergieën te identificeren en om andere nutsbedrijven de kans te geven om samen te werken bij geplande ingrepen in hetzelfde gebied.
Voorbereiding	Zoeken naar samenwerking	Synergiecheck uitvoeren voor grote grondwerken: voor omvangrijke grondwerken (categorie 1, > 50m²) is het verplicht om actief naar synergieën te zoeken. Deze verplichting geldt vanaf de status 'Voorontwerp' of 'Niet-concreet gepland' om te vermijden dat dezelfde straat kort na elkaar meerdere keren wordt opengebroken. Contact met andere nutsbedrijven: via GIPOD wordt een synergie-aanvraag verstuurd naar organisaties met werkzaamheden in dezelfde zone, zodat deze samen gepland kunnen worden om hinder te beperken. Meer info: Synergie-aanvraag
Planning	Algemene toelating of vraag voor grondwerken	Aanvraag van de uitvoeringsvergunning: Zodra de planning is uitgewerkt, moet er een Vraag voor Grondwerken worden aangevraagd. Dit is vereist voor alle categorieën van grondwerken om te waarborgen dat alle noodzakelijke maatregelen zijn genomen om de veiligheid en bereikbaarheid te waarborgen. Meer info: Vraag voor Grondwerken: voorbereiding en aanvraag Algemene toelating voor kleine en dringende werken: Voor kleine (categorie 3, < 10m²) en dringende grondwerken kan gebruik worden gemaakt van een algemene toelating. Deze toelating zorgt ervoor dat voor elk afzonderlijk werk geen aparte Vraag voor Grondwerken nodig is, mits de registratie in GIPOD plaatsvindt. Meer info: Een algemene toelating aanvragen bij een domeinbeheerder
	Beoordeling en Goedkeuring door Domeinbeheerder	De aanvragen worden beoordeeld door de domeinbeheerder en op basis van de geleverde informatie goedgekeurd of geweigerd.
	Na goedkeuring	Van zodra de aanvragen goedgekeurd zijn kan de initiatiefnemer de werken inplannen. Hiervoor kan de initiatiefnemer het Grondwerk uitbesteden aan een aannemer. Hiervoor is het belangrijk om het unieke GIPOD-ID te communiceren naar de aannemer, zodat de aannemer op basis van de informatie van het geregistreerde grondwerk een signalisatievergunning kan aanvragen.
	Vergunning om signalisatie te mogen plaatsen	Signalisatievergunning aanvragen: Voor grondwerken die impact hebben op de verkeersveiligheid en doorstroming, is een signalisatievergunning vereist. Deze vergunning waarborgt dat de juiste veiligheidsmaatregelen worden getroffen, zodat weggebruikers en omwonenden beschermd blijven tijdens de uitvoering van de werkzaamheden. Jaarvergunning voor Signalisatie (JVS): Voor kleine werken kan een jaarvergunning voor signalisatie worden verleend. Hierdoor hoeft niet voor elk afzonderlijk werk een aparte signalisatievergunning te worden aangevraagd, wat het proces efficiënter maakt en snellere start van werkzaamheden mogelijk maakt.
Uitvoering	Beoordeling en Goedkeuring door Lokaal Bestuur	De aanvragen worden beoordeeld door de domeinbeheerder en op basis van de geleverde informatie goedgekeurd of geweigerd.
	Grondwerk up-to-date brengen	De Initiatiefnemer plaatst de status van het werk op “Concreet Gepland”. Dit zorgt ervoor dat de hinderdata kan hergebruikt worden. Meer info: Statussen grondwerken.
	Na Goedkeuring	De werken kunnen uitgevoerd worden bij het verlenen van de signalisatievergunning binnen de periode aangeduid in de vergunning. Indien de grondwerken onder de jaarvergunning voor signalisatie vallen kunnen stappen 7 en 8 overgeschakeld worden.
	Grondwerk up-to-date brengen	De initiatiefnemer zorgt voor het aanpassen van de statussen “In Uitvoering” bij de start van de werken. Van zodra de werken ten einde zijn zet de initiatiefnemer de status van het grondwerk op “Uitgevoerd”.

Tweesporenbeleid bij Signalisatievergunningen

Het aanvragen van een signalisatievergunning kan op twee manieren, afhankelijk van de afspraken met de vergunningsverlener:

Via GIPOD: Initiatiefnemers kunnen direct via GIPOD een signalisatievergunning aanvragen. Dit zorgt ervoor dat alle informatie gecentraliseerd is en direct gekoppeld wordt aan de geregistreerde grondwerken.
Via een Tool van een Dienstenleverancier: In sommige gevallen werkt de vergunningsverlener met een eigen tool die door een dienstenleverancier is ontwikkeld, met extra mogelijkheden op maat van de gemeente. Deze tools bieden vaak specifieke functionaliteiten die aansluiten op de behoeften van de gemeente. Deze tool communiceert via API's met GIPOD, waardoor de benodigde informatie automatisch doorstroomt. Initiatiefnemers kunnen in deze gevallen de signalisatievergunning via deze gemeentelijke tool aanvragen wanneer dit door de vergunningsverlener wordt gevraagd. Het tweesporenbeleid zorgt ervoor dat gemeenten en initiatiefnemers flexibiliteit hebben bij het beheren van signalisatievergunningen. Of de vergunning nu via GIPOD of via een op maat gemaakte tool wordt aangevraagd, alle informatie wordt goed afgestemd en beschikbaar gesteld voor alle betrokken partijen. Dit draagt bij aan een veilige uitvoering van werkzaamheden en minimaliseert de hinder voor de omgeving.

Correct gebruik statussen en aanpassen werkperiode

Elke fase van het grondwerk moet correct worden bijgehouden via statussen zoals 'Concreet gepland', 'In uitvoering', en 'Uitgevoerd'. Dit zorgt ervoor dat domeinbeheerders, nutsbedrijven, en andere betrokkenen steeds op de hoogte zijn van de voortgang en dat de informatie over werkzaamheden up-to-date is. Hierdoor wordt onnodige hinder vermeden en kunnen vergunningen sneller verleend worden.

Status	Beschrijving
Concreet gepland	het grondwerk heeft een definitieve planning en de signalisatievergunning is aangevraagd. In deze status kunnen gegevens gedeeld worden met systemen zoals Geopunt .
In uitvoering	de werkzaamheden zijn daadwerkelijk gestart en worden actief uitgevoerd.
Uitgevoerd	de grondwerkzaamheden zijn afgerond.

Indien de werkzaamheden vertraging oplopen, bijvoorbeeld door slechte weersomstandigheden, moet de geplande periode worden bijgewerkt in GIPOD. Dit zorgt ervoor dat andere geplande werken goed kunnen worden afgestemd en dat er geen onverwachte overlap is met andere projecten.

Verplichtingen bij de verschillende categorieën van grondwerken

Categorie	Verplichtingen
1: Omvangrijke grondwerken (>50m²)	Synergie-aanvraag verplicht Vraag voor Grondwerken vereist Signalisatievergunning vereist hinderpremie voor lokale handelaars mogelijk
2: Middelgrote grondwerken (3m² - 50m²)	Vraag voor Grondwerken vereist Signalisatievergunning vereist
3: Kleine grondwerken (❤️m²)	Algemene toelating mogelijk voor een vereenvoudigd proces Jaarvergunning Signalisatie mogelijk indien geen mobiliteitshinder maar registratie in GIPOD blijft verplicht
Dringend: dringende grondwerken

Hergebruik van de statussen

Het gebruik van de juiste statussen in GIPOD heeft niet alleen invloed op de registratie van grondwerken, maar speelt ook een belangrijke rol in het delen van gegevens en het vermijden van conflicten:

Conflictdetectie	De statussen 'Niet-concreet gepland', 'Concreet gepland', en 'In uitvoering' worden gebruikt om potentiële conflicten tussen verschillende werken te detecteren en om dubbele innames van hetzelfde gebied te voorkomen
Hinderpremie	Voor de uitkering van hinderpremies is het belangrijk dat de statussen van grondwerken correct zijn bijgehouden, zodat de impact op lokale handelaars goed geregistreerd wordt.
Gegevensuitwisseling	Door middel van de statussen worden gegevens gedeeld met andere systemen, zoals verkeersinformatiesystemen en navigatie-apps. Dit helpt om verkeersopstoppingen te voorspellen en omleidingen in te stellen .